فلسفه براي كودكان چيست؟

فلسفه براي كودكان ( p4c  ) يك برنامه ي آموزشي براي افراد ۶ تا ۱۶ سال مي باشد كه بوسيله ي پروفسور "ليپمن" و همكارانش در IAPC (انجمن ارتقا فلسفه براي كودكان) در ايالت نيوجرسي بوجود آمد . هدف وی منطقي تر کردن و آماده ي استدلال كردن كودكان  از طریق سوال يا كاوش بود وی مدل جديد يادگيري يعني گروه هاي كاوش((communities of enquiry را ارائه کردكه در آن معلم و فراگيران با يكديكر همكاري مي كنند تا نه تنها فهم خود از دنياي مادي بلكه فهم خود از دنياي شخصي و اخلاقي اطراف خود را نيزافزايش دهند.

 برگزاری اینگونهكلاس هاي فلسفه مي تواند بخشي عادي از آموزش هفتگي مدارس باشند يا به عنوان يك برنامه ي خاص براي دانش آموزان در هر سن و با هر توانايي به كار روند. براي مثال, در مدارس ابتدايي چند ساعت در هفته را ميتوان به  p4c اختصاص داد كه ابتدا مي توان از منابع نوشته شده ي p4c و سپس از نوشته هاي ادبي دانش أموزان يا از ديكر منابع آموزشي استفاده كرد. در مدارس متوسطه كلاس ها را مي توان بر اساس داستانها يا تمرينات منابع موجود p4c يا بر اساس مقالات مجلات يا فيلمها يا موضوعات اجتماعي كنوني اداره کرد. دانش آموزان مي توانند حتي موضوعات فلسفي را كه در ارتباط با برنامه ي آموزشي استاندارد هستند را بررسي كنند. با وجود اينكه همه ي دانش أموزان از فلسفه بهره مي برند.

 دو گروه از انها احتمالا اين برنامه را بطور خاص جذاب و مفيد مي دانند.

 اولا اكثر دانش أموزان با استعداد زيرا انها فرصت پيدا ميكنند تا مشغول تحقيقات فلسفي شوند كه بسيار تحريك كننده و بر انگيزاننده هستند, در ضمن اين دانش آموزان به بحث ها و مجادلات خردمندانه اي كه در ارتباط با عقايد معمول و اصلي زندگي ما ومورد بحث هستند, به خوبي باسخ مي دهند. دوما دانش آموزاني كه به نظر مي رسد در شرايط مدرسه ي سنتي عملكرد خوبي ندارند. اين گروه از دانش آموزان مي توانند به شركت در اين گروه تحقيق به خوبي باسخ دهند زيرا مشاركتي كه در ابتدا شفاهي است مي تواند فرصتي عالي براي دانش آموزاني باشد كه در خواندن و نوشتن مشكل دارند. به دليل اينكه موضوع فلسفه شامل سوالاتي است كه  ما يا از پاسخ به انها عاجزيم يا تعجب آور هستند, دانش آموزاني علاقمند به عقايد بررسي شده در كروه تحقيق مي شوند كه كشف رابطه ي موضوعات درسي برايشان مشكل است. جو اطمينان و توجه ايجاد شده در يك گروه تحقيق خوب, فضايي را فراهم ميكند كه در آن دانش آموزاني كه اعتماد به نفسشان ضعيف است بتوانند با اين تضمين كه به أنها گوش فراداده خواهد شد نظرات خود را امتحان كنند. مهارتهاي شناختي كسب شده از طريق مشاركت در گروه تحقيق را مي توان به بخشهاي ديگرآموزش نيز منتقل كرد.

در ایران نیزكارگاه‌هاي آموزشي "فلسفه براي كودكان" براي نخستين‌بار به‌همت فرهنگسراي تفكر و با مشاركت گروه پژوهشي فكرپروري در كودكان و نوجوانان(فبك) وابسته به پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي در سال جاری آغاز به كار كرد.

اين كارگاه های آموزشي ويژه گروه‌هاي سني پيش دبستاني، دبستان و راهنمايي در قالب ‪ ۱۴‬كارگاه متناسب با شاخص‌هاي سني، جنسي و ضريب هوشي تا پايان سال ‪۸۶‬ داير خواهد بود. اين كارگاه درواقع آخرين دستاورد جنبش فلسفه كاربردي و حاصل يك قرن تلاش فيلسوفان و مربيان تعليم و تربيت براي ايجاد عرصه‌اي نو در آموزش و پرورش است.

 هدف از برگزاري اين كارگاه‌ها اصلاح وضعيت آموزش تفكر در نظام آموزشي،تربيت شهروندان معقول، منتقد و حساس به محيط، تقويت تفكر انتقادي، تفكر خلاق، تفكر مراقبتي، مسئولانه و تفكر جمعي می باشد.

 در اين كارگاه‌ها دانش‌آموزان حلقه‌وار(حلقه‌هاي كند و كاو) مي‌نشينند و با خواندن يك داستان با كمك مربي به بحث و گفت وگو مي‌پردازند و مهارت‌هاي فكري خود را تقويت مي‌كنند. گوش دادن، تامل، استدلال منطقي و اعتماد به نفس و قضاوت صحيح از سرفصل‌هاي اصلي فرآيند آموزشي دراين كارگاه است. تامل و تعمق غير جانبدارانه، شناخت مشترك ايجاد و بالابردن سواد، تخيل فلسفي و تقويت توانايي مطالعه و درك عميق متون بر اساس گفت وگو و لذت بردن از ويژگي‌هاي اين حلقه‌ها است